Hipokrat Yemini

Hipokrat Yemini'nin hem Klasik (Orijinal) metni hem de günümüzde tıp fakültelerinde okutulan Modern (Cenevre Bildirgesi) versiyonu bulunmaktadır.

1. Klasik Hipokrat Yemini

Bu, yeminin orijinal halinin çevirisidir ve antik Yunan tıbbının etik anlayışını yansıtır.

"Hekim Apollon, Asklepios, Hygieia, Panakeia ve bütün tanrı ve tanrıçalar adına, onları tanık tutarak, bu andı ve sözleri gücüm yettiğince yerine getireceğime yemin ederim.

Bu sanatı bana öğreteni babam gibi tanıyacağım, rızkımı onunla paylaşacağım, ihtiyacı olursa ona yardım edeceğim, çocuklarını kardeşlerim sayacağım ve isterlerse bu sanatı onlara ücretsiz ve senetsiz öğreteceğim. Hekimlik sanatının precilerini, konferanslarını ve bütün diğer bilgilerini kendi çocuklarıma, hocamın çocuklarına ve hekim andı içmiş olanlara öğreteceğim; bunlardan başka kimseye öğretmeyeceğim.

Gücüm yettiğince, ne kimseye bir kötülük ne de bir haksızlık yapmayacağım. Tedavimi hiçbir vakit bir kimseye zarar vermek için kullanmayacağım. Benden zehir isteyene onu vermeyeceğim gibi, böyle bir hareket tarzını bile tavsiye etmeyeceğim. Bunun gibi bir gebe kadına çocuk düşürmesi için ilaç vermeyeceğim. Hayatımı, sanatımı tertemiz bir şekilde kullanacağım.

Bıçağımı, mesanesinde taş olan muzdariplerde bile kullanmayacağım. Bunun için bu işi yapanlara yerimi terk edeceğim. Hangi eve girersem gireyim, hastanın iyiliği için gireceğim. Ve kendimi bütün haksızlıklardan, bütün kötülüklerden, özellikle kadın ve erkeklerle, hür ve kölelerle aşkın kötüye kullanılmasından koruyacağım.

Gerek sanatımın icrası sırasında, gerek sanatım dışındayken görüp işittiklerimi bir sır olarak saklayacağım ve kimseye açmayacağım.

Bu andımı yerine getirdiğim sürece, hayat ve sanatımın icraatından zevk alayım, bütün insanlar tarafından her zaman saygı göreyim; eğer yeminimden dönersem, bunun zıddı başıma gelsin."

2. Modern Hipokrat Yemini (Cenevre Bildirgesi)

Bu metin, Dünya Tabipler Birliği tarafından 1948'de kabul edilmiş ve günümüz tıp etiğinin temeli olarak kabul edilen modern yemindir. Türkiye'deki tıp fakültelerinde de genellikle bu metin esas alınır.

• Hayatımı insanlık hizmetine adayacağıma,
• Hocalarıma ve meslektaşlarıma hak ettikleri saygı ve minnettarlığı göstereceğime,
• Mesleğimi vicdanımla ve onurumla yürüteceğime,
• Hastamın sağlığını her şeyin üstünde tutacağıma,
• Bana emanet edilen sırları, hastamın ölümünden sonra bile saklayacağıma,
• Tıp mesleğinin onurunu ve geleneklerini sürdüreceğime,
• Meslektaşlarımı kardeşlerim sayacağıma,
• Din, milliyet, ırk, cinsiyet, siyasi görüş veya sosyal sınıf farklarının görevimle hastam arasına girmesine izin vermeyeceğime,
• İnsan hayatına, ana rahmine düştüğü andan itibaren mutlak bir saygı göstereceğime ve tehdit altında bile olsam, tıp bilgimi insanlık yasalarına aykırı olarak kullanmayacağıma,
• Açıkça, özgürce ve onurum üzerine yemin ederim.

Hipokrat Kimdir?

Hipokrat (M.Ö. y. 460 – y. 370), tıp tarihinin en önemli figürlerinden biri olarak kabul edilen Antik Yunan hekimidir. Tıbbı, batıl inançlardan ve felsefeden ayırarak bilimsel bir disiplin haline getirmesi ve kendi adıyla anılan Hipokrat Yemini ile hekimlik ahlakını (etiğini) oluşturması nedeniyle "Batı Tıbbının Babası" olarak anılır.

Hayatı hakkındaki bilgiler kesin olmamakla birlikte, günümüz Yunanistan'ına ait olan Kos (İstanköy) Adası'nda doğduğu ve burada bir tıp okulu kurarak hekimlik yaptığı kabul edilir.

Tıbbın Babası Olarak Anılmasının Nedenleri

1. Bilimsel ve Gözlemsel Yaklaşım: Hipokrat'tan önce hastalıklar genellikle tanrıların gazabı veya kötü ruhlar gibi doğaüstü güçlere bağlanırdı. Hipokrat ise hastalıkların doğal nedenleri olduğunu savunmuştur. Hastaları dikkatle gözlemlemiş, belirtileri (semptomları) kaydetmiş ve hastalığın seyrini (prognoz) tahmin etmeye çalışmıştır. Bu, modern klinik tıbbın temelini oluşturan yöntemdir.
2. Hastalıkların Rasyonel Sınıflandırılması: Gözlemlerine dayanarak hastalıkları akut (ani), kronik (sürekli), endemik (bölgesel) ve epidemik (salgın) gibi kategorilere ayırmıştır. Bu terimlerin birçoğu bugün hala kullanılmaktadır.
3. Dört Sıvı Kuramı (Hümoral Patoloji): Hipokrat ve takipçileri, insan vücudunun dört temel sıvıdan (humor) oluştuğuna inanıyordu: kan, balgam, sarı safra ve kara safra. Sağlığın, bu dört sıvının vücutta dengede olmasıyla mümkün olduğunu; hastalığın ise bu denge bozulduğunda ortaya çıktığını öne sürmüşlerdir. Bu teori, 19. yüzyıla kadar Batı tıbbını derinden etkilemiştir.
4. Hipokrat Yemini ve Tıp Etiği: Adıyla anılan yemin, hekimlerin uyması gereken etik kuralları belirleyen en ünlü metindir. Hastanın mahremiyetine saygı duymak, hastaya zarar vermemek ("Primum non nocere" - Önce zarar verme), mesleği kötüye kullanmamak gibi temel ilkeler, bu yeminle tıbbın ahlaki temellerini atmıştır.
5. Hipokrat Külliyatı (Corpus Hippocraticum): Kendisinin ve öğrencilerinin yazdığı düşünülen yaklaşık 60 kadar tıbbi metinden oluşan bir koleksiyondur. Bu metinler, anatomi, fiziyoloji, teşhis ve tedavi yöntemleri gibi çok çeşitli konuları kapsar.

Mirası ve Etkisi

Hipokrat'ın Dört Sıvı Kuramı gibi bazı teorileri günümüzde geçerli olmasa da, tıbba getirdiği bilimsel metodoloji, gözleme dayalı teşhis ve etik anlayış bugün dahi tıp eğitiminin ve pratiğinin temel taşlarıdır. Hekimliği bir "sanat" ve bir "bilim" olarak tanımlayarak mesleğin profesyonelleşmesinin yolunu açmış ve kendisinden sonraki binlerce yıl boyunca hekimlere ilham kaynağı olmuştur.